Halk arasında 'omurga eğriliği' veya 'kamburluk' olarak bilinen skolyozun akciğer filminden dahi teşhisini koymak ve ilerlemesini durdurmak mümkün. Türk hekimler, bir devlet hastanesine başvuran 12-17 yaş arası bin 65 çocuğun soğuk algınlığı ya da başka hastalıklar için istenen akciğer filmlerini inceleyerek skolyozun daha başlangıç düzeyindeyken teşhis edilebileceğini ortaya çıkardı.
'HER 10 ÇOCUKTAN BİRİNDE OMURGA EĞRİLİĞİ VAR'
Dr. Ekşi, 'Skolyoz en çok ergenlik çağı çocuklarda ortaya çıkıyor. Omurgadaki eğrilik ilerlemeden çok erken evrelerde teşhis edebilmek için okul taramaları ve fizik muayene yeterli değil. Nitekim ülkemizdeki okul taramalarına dayanarak yapılan son çalışmalarda, çocuklarda skolyoz görülme sıklığı yüzde 3 civarında bulunmuşken, bizim çalışmamızda bu oranın yüzde 10'lara ulaştığını gördük. Çünkü çoğu vaka sadece fizik muayenede gözden kaçıyor. Bir çocuk 16 yaşına gelene kadar hayatının belli bir döneminde bir sebepten illa ki akciğer röntgeni çektirmiş oluyor. Aile hekimi, radyolog ya da çocuk hekimi meslektaşlarımızın bu konuda uyanık olması ve akciğer filmlerine bakarken sadece diğer hastalıklar açısından değil, omurga eğriliği açısından da filmleri değerlendirmesi, pek çok çocuğun erkenden tedavi almasını sağlayabilir' dedi.
'ÇANTA AĞIRLIĞI VE NASIL TAKILDIĞI ÖNEMLİ'
Fizik Tedavi Uzmanı Dr. Ece Özcan Ekşi, okul çağı çocuklarda çanta ağırlığı ve çantayı kullanım şeklinin de çocuğun omurga gelişimi açısından önemli olduğunu anlatarak, 'Çantanın ağırlığı çocuğun ağırlığının yüzde 10'undan fazla olmamalı. Ayrıca çanta kesinlikle tek omuzda taşınmamalı ve askısı da çok uzun tutulmamalı. Çantanın en altı, kalçaya kadar indiğinde, çocuk çantayı kaldırabilmek için öne doğru eğilerek yürüyor. Bu da kamburluğa yol açıyor. Bu nedenle askı, tam omuz hizasında, çantanın en alt kısmı ise en fazla pantolon kemeri hizasına denk gelecek şekilde ayarlanmalı' diye konuştu.
'FİZİK MUAYENEYE DAYALI TARAMALAR YETERLİ DEĞİL'
Skolyozun, omurganın karşıdan bakıldığı zaman 'koroner düzlemde' 10 dereceden fazla eğriliğinin görülmesi olduğunu belirten Dr. Ekşi, 'Skolyozun görülme sıklığının saptanması için okul taramaları oldukça yaygın kullanılıyor, bunda da fizik muayene ve bazı ölçeklerle değerlendirme yapılıyor, ama bizim çalışmamız bunun yeterli olmayabileceğini gösterdi. Hastalık, daha başlangıç aşamasında akciğer filminden saptanabilir. Örneğin bizim incelediğimiz bin 65 röntgen içinde bir çocuğun akciğer filminde şunu gördük. Çocuğun başlangıç düzeyindeki bir skolyozu varmış ama atlanmış ve 3 yıl sonra çekilen akciğer röntgeninde, omurgadaki eğrilik 12,5 dereceye ulaşmış. Aslında bizim çalışmamızda yaptığımız akciğer röntgeni taramalarının Türkiye geneline genişletilmesi lazım. Skolyoz, kız çocuklarında daha yaygın. Nitekim bizim çalışmamızda da kız çocuklarındaki oran yüzde 12, erkeklerde yüzde 8 civarında çıktı. Zaten Skolyoz Araştırma Derneği'ne (Scoliosis Research Society) göre kız çocuklarında 10 ila 12 yaş arasında toplamda iki kez, erkek çocuklarında ise en az bir kez okul taraması ve değerlendirme öneriliyor' dedi.
SKOLYOZ AÇISINDAN 9-16 YAŞ ARASI ÇOK ÖNEMLİ'
9- 16 yaş arası çocukların skolyoz açısından çok dikkatli değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Dr. Ece Özkan Ekşi, sözlerini şöyle sürdürdü:
'Biz bu nedenle diyoruz ki; 16 yaşına kadar her çocuk en az bir kez hastane başvurusunda bulunmuş oluyor ve başka sebeplerden akciğer filmi de istenmiş oluyor illa ki. Aile hemen farkına varmayabilir, ama meslektaşlarımızın bu konudaki farkındalığı çok önemli. Akciğer filmine bakarken skolyoz açısından da dikkat etmeleri birçok vakanın erkenden yakalanmasını sağlayabilir. Böylece çocuk, geç kalınmış olmadan omurga ile ilgilenen bölümlere yönlendirilir. Okul taraması yapacak olan meslektaşlarımız da kesinlikle ve kesinlikle sadece fizik muayene ile yetinmesinler, ailelerden çocuklarının yakın zamanda çekilmiş bir akciğer filmini mutlaka istesinler.
İLERİ DERECELİ EĞRİLİKLERDE AMELİYAT
Skolyozda derecelerin çok önemli olduğunu anlatan Dr. Ekşi, şu bilgileri verdi:
'Eğrilik 10 ila 25 derece arasındaysa önce egzersiz planlıyoruz. 25 derece ve üzerinde ise egzersizlere ek olarak korse devreye giriyor. Erken tanı işte burada çok önem kazanıyor, çünkü ergenlik çağındaki bir çocuğun 23 saat bir korse içinde yaşaması kolay olmuyor. Korse aşamasına gelmeden tespit edilebilirse egzersiz ve fizyoterapi ile dahi hastalığın ilerlemesini durdurmak mümkün. 40 derecenin üzerindeki skolyozlardaysa genellikle kalp ve solunumu olumsuz etkilediği için omurgayla ilgili ortopedist veya beyin cerrahlarına yönlendiriyoruz ve ameliyat gerekebiliyor.'
