Erdoğan, nisan ayındaki zirai don olayları ve makineli tarımdaki yanlış uygulamalar nedeniyle birinci sürgünde yaş çay rekoltesinde %20'lik bir düşüş yaşandığını açıkladı.
Rekoltede %20 Düşüş ve Kalite Kaybı Endişesi
Başkan Erdoğan, 2025 yılı birinci sürgün yaş çay sezonunun başlangıcının yaklaşık 15 gün gecikmeli olduğunu ve bu gecikmenin temel nedeninin nisan ayında yaşanan don olayları olduğunu belirtti. Geçen yıl birinci sürgünde 490 bin ton yaş çay işlenirken, bu yıl ÇAYKUR ve özel sektör toplamında 400-420 bin tonluk bir üretim beklendiğini, bunun da yaklaşık %20'lik bir rekolte kaybına işaret ettiğini dile getirdi.
Erdoğan, rekoltedeki düşüşün sadece iklim koşullarından kaynaklanmadığını, aynı zamanda bölgede hızla yaygınlaşan makineli tarım uygulamalarının da etkili olduğunu vurguladı. İşçilik maliyetlerinin artmasıyla bu yıl tamamen makineli hasada geçildiğini belirten Erdoğan, "Ne yazık ki makineli tarımda uygulanan yanlış hasat teknikleri, çay filizlerinin yeterince gelişmesini engellemekte, dipten yapılan kesimler kaliteyi düşürmektedir. Bu sezonun başından itibaren kaliteli yaş çay hasadı için sektör olarak ortak karar almış olsak da, bu yeterli olmadı. Birinci sürgünden elde edilen kuru çayda kalite parametrelerinde düşüş yaşanmıştır" ifadelerini kullandı.
Sektörde Yüksek Maliyet Artışları ve Fabrika Kapanışları
Çay sektörünün finansal açıdan son derece zor bir yıl geçirdiğini belirten Erdoğan, hammadde maliyetlerinde %50, işçilik ve enerji maliyetlerinde %35, diğer girdilerde ise %30 ila %40 arasında artışlar yaşandığını kaydetti. Ortalama olarak sektörde %45 oranında bir maliyet artışı söz konusu olduğunu dile getiren Erdoğan, bileşik faizle birlikte kredi maliyetlerinin %70'lere kadar ulaştığına dikkat çekti. Geçmiş yıllarda sağlanan faiz destekli kredi olanaklarının bu yıl olumlu sonuç vermediğini ve KGF destekli kredilerin kullandırılmamasının sektörü olumsuz etkilediğini de ekledi.
Bu ekonomik zorlukların doğrudan üretim maliyetlerini etkilediğini vurgulayan Erdoğan, bu yıl 24 çay fabrikasının üretim yapamadığını ve bu sayının ikinci ve üçüncü sürgünlerde 35'i bulmasının beklendiğini ifade etti.
"Çay Stratejik Bir Ürün, Acil Destek Şart!"
Açıklamasının sonunda sektöre yönelik acil destek çağrısında bulunan Erdoğan, Türkiye'nin çay tüketiminde dünyada ilk sırada yer aldığını ve çayın stratejik bir ürün olduğunu hatırlattı. Kuru çaya herhangi bir zam yapılmamasının sektörü daha da çıkmaza soktuğunu belirterek şunları kaydetti:
"Bu sebeple çay sektörünün nefes alabilmesi için kuru çaya yüzde 30-35 oranında zam yapılması elzemdir. Bu sektörde binlerce insan istihdam edilmektedir ve her evde tüketilen bir ürün olan çayın sofralara ulaşması ciddi bir emeğin sonucudur. Finansal kaynaklara erişim sağlanamadığında sadece sanayici değil, üretici de zarar görmektedir. Bu da üretim dengesini bozmaktadır. Çay sektörünün acilen desteklenmesi gerekmektedir. Aksi halde hem ÇAYKUR, hem özel sektör, hem de müstahsiller ikinci ve üçüncü sürgünlerde çok daha zor bir süreçle karşı karşıya kalacaktır."