Rize ve bölgenin en önemli geçim kaynaklarından biri olan yaş çay, aynı zamanda Türkiye'nin stratejik tarım ürünleri arasında yer alıyor.

Bu yıl yaş çay alım fiyatı %39,9 artışla 25,44 TL’ye yükseldi. Geçtiğimiz yıl kilogram başına 2 TL olan destekleme primi ise bu yıl fiyatın içine dahil edildi. İlk bakışta üretici açısından olumlu gibi görünen bu gelişme, sahaya indiğimizde farklı yorumlarla karşılık buluyor.

Sokakta Ne Diyorlar?
Çay üreticilerine mikrofon uzattığımızda, fiyatın biraz daha yüksek olması gerektiğini düşünenler olduğu gibi; mevcut artışın enflasyonla paralel olduğunu, dolayısıyla normal karşılandığını belirten bir kesim de var. Hesapladığımızda, 1 ton yaş çaydan 25 bin TL gelir elde edilebiliyor. 3 sürgün sezonunda bu rakam yaklaşık 75 bin TL’ye ulaşıyor. Ancak burada önemli bir ayrıntı var: Üretici kendi çayını toplayabiliyor mu? Birçok üretici çayını kendisi toplayamıyor. Ya işçi tutarak toplatıyor ya da toplayamadığı çayları yarıcılıkla ya da 1/3 oranında satarak elden çıkarıyor. Bu durumda da beklenen kazanç büyük oranda düşüyor. Oysa üretici kendi çayını toplarsa, ciddi bir gelir elde etme şansı doğuyor. Bugünlerde bölgede yaygınlaşmaya başlayan “Kewi” gibi motorlu çay toplama makineleri sayesinde, 3 kişilik bir aile bir günde 1 ton çay toplayabiliyor. Bu da özellikle 1 ton ve üzeri ürünü olan üreticiler için ciddi bir avantaj anlamına geliyor.

Özel Sektörün Yükü Artıyor
Bu yıl özel sektör çay işletmelerine de büyük bir yük biniyor. Bu nedenle taban fiyatın altında alım yapılması ihtimali yüksek. Hava koşullarının olumsuz gitmesiyle çay sezonunun gecikmesi, üreticilerin bir anda tarlaya yönelmesi ve çaylarını hızlıca bitirme isteği, alım yerlerinde yoğunluk yaşanmasına neden olabilir. Bu da özel sektörün eline fırsat geçirmesi demek. Bu durumu olumluya çevirmek biz üreticilerin elinde. Çay toplama zamanlarını yaymak, sürgünü birkaç güne bölmek; hem ÇAYKUR’un hem de özel fabrikaların yükünü azaltacaktır. Aynı zamanda çayın taban fiyatın altında alınmasının da önüne geçilecektir.

Çay, Geleceğimizdir
Unutmayalım: Çay, Rize’nin ve bu bölgenin geleceğidir. Ürünümüze sahip çıkalım. Bilinçli üretici olalım. Kazanmak istiyorsak, önce üretim sürecine sahip çıkmalı, sonra emeğimizin karşılığını istemeliyiz.