Geçmiş kültürlerden gelmekte olan bu tedavileri bu işlere uzmanlaşmış kendilerini kabul ettirmiş kişilerce yapılırdı. Hatta gerektiği anda cerrahi müdahaleye kadar gidebilenlerde çıkardı. Biyolojik ve doğal yöntemler uygulandığı gibi boş inanış ve büyü yolunda gidildiği olurdu. Bazı tedavi yöntemleri bazı köylerde seyrek de olsa tedavi ettirile gelmektedir.
Şimdi gelelim İlaç ve tedavilere:
Göbek Düşmeleri: Üç yol vardı.
1) Kupa vurulurdu.
2) Karın açık sırt üstü yatılırken hastanın göbek çukuru, küçük parmakla uygulanan basınçla döndürülürdü.
3) Su dolu bardağa konan bir iğneyle batıl bir uygulama yapılırdı.
Koça (Siğil): İki yol vardı.
1) Siğilin köküne sokulan iğnenin dibi ısıtılırdı. Böylece ısıtılan iğnenin ucuyla dağlanırdı.
2) Bir iplik ile batıl bir uygulama yapılırdı.
Yanıklarda: Üç yol vardı.
1) Tükürülürdü.
2) Bal, zeytinyağı ve eritilmiş mumdan yapılan bir karışım sürülürdü.
3) Zeytinyağı ile kireçten veya kirecin suyundan yapılan bir karışım sürülürdü.
Kötek (Darbe) ve Ağrılarda: Üç yol vardı.
1) Tartılmamış et sarılırdı.
2) Mısır ununun yağla kavrulup, tuz eklenmesiyle yağlı hamur denilen bir karışım hazırlanır ve sıcak iken bir lahana yaprağına konarak sarılırdı.
3) Zeytin, zeytinyağı, soğan ve tuzdan yapılan bir karışım sarılırdı.
Dil Doğurduğunda: Batıl bir tedavi yöntemi uygulanırdı. 'Dili doğuran', anasına, 'Ana dilim doğurdu' dediğinde, anası da, ' Tukur da at oni' diyerek karşılık verdiğinde, dili doğuranda 'Tu' diye tükürdüğünde ve bunu üç defada tekrarlarsa dili iyileşir.
Çuban (Çıban): Dört yol vardı.
1) Çıbanı temizlemek için soğan ve maydonozun kavrulmasından elde edilen bir karışım sürülürdü.
2) Ateşte pişirilmiş soğan sürülürdü.
3) Reçine sürülürdü.
4) Sülük oturtulurdu.
Kulak Ağrılarında: Beş yol vardı.
1) Çocuk emziren kadının sütünden kulağa damlatılırdı.
2) Közde pişirilmiş sarmusak konulurdu.
3) Pırsa suyu damlatılırdı.
4) Yağlı hamur sarılırdı.
5) Kiremit ısıtılıp sarılırdı.
Karın Ağrılarında: Dört yol vardı.
1) Baldan veya şekerden yapılan şerbet içirilirdi.
2) Karın ısıtılırdı
3) Isıtılmış tuğla ayakların altına konulurdu.
4) Karın üstü yatılırdı.
İltihaplı Yaralarda: İki yol vardı.
1) Yörede damar yaprağı denen bir tür bitki sarılırdı.
2) Reçine sürülürdü.
Vücutta Şişlerde: Toplanan kırk bir çeşit ot pişirilir ve sarılırdı.
Bağırsak Kurtlarında: Hastaya çiğ kabak çiviti yedirilirdi.
Kabakulaklarda: Kara kabak pişirilip bölgeye sarılırdı.
Baş Yarılmalarında: Şeker konurdu.
Baş Ağrılarında: İki yol vardı.
1) Bir bezle sıkılırdı.
2) Sirke sürülürdü.
Kesikler: Tütün ve Kartuli bastırılırdı.
Bademcik ve Boğaz Ağrılarında: İki yol vardır.
1) Karamış yaprağı ısıtılır ve sarılırdı.
2) Yörede havaciya denilen bir bitki tereyağı ile ısıtılıp içilirdi.
Zehirlenmelerde: Sarımsaklı yoğurt içirilirdi.
Arı Sokmalarında: Bölgeye soğuk cisimler değdirilirdi.
Uçuklarda: Ucu yana odun veya ucu kızartılmış bir bıçakla batıl bir yöntem uygulanırdı.
Çipa (Göbek Kordonu) Kesilmelerinde: İki yol vardı.
1) Güveli tahta tozu kullanılırdı.
2) Kapı eşiği altında bulunan kuru toprak konulurdu.
İnek Zehirlenmelerinde: Üç yol vardı.
1) Sarmısaklı yoğurt içirilirdi.
2) Sirke içirilirdi.
3) Kulağı kertilir kan akıtılırdı.
DUALAR
Temru İçin Dua:
Yüzde ve elde bulunan temrular için, şifa Allah'dan beklenerek, bir kopya kalemi aşağıdaki dua her okunuşta az bir miktar işaretlenmek üzere 7 defa okunurdu. Okunuş tamamlandığında temrunun etrafı dönülmüş olurdu. Eğer elde bir çok temru varsa her biri için ayrı ayrı yapılırdı. Eldeki boya yıkanmamak şartıyla kendiliğinden silindiğinde temrular giderdi. Bu arada bu duayı okuyan gayet yumuşak bir ruh halinde olmalı, hastaya temrularından kurtulacağını artık, onları düşünmemesini söyler. Bir de öğüt verir. Bu temruların bir daha oluşmaması için, gökyüzüne bakıp, bir daha yıldızları saymaması tembih edilirdi. Em ebremû emran fe inna mübrimûn
Romatizma Hastalığı :
İpliği yedi kat yapıp bir düğüm atarken üç Kulhuvellahu okunur, bu işlem yedi düğüme kadar tekrarlanır. İnanılarak yapılırsa romatizmal hastalıklara iyi geldiği söylenir.
Göze Hal Geldimi Duası :
Elistane, kepistane, tora, fora, tepistane, sandukhane, haknedurusu kokuç
Boğaz Ağrısı Okuması:
Ele hurma, Çivit yani, mizakoli, atiçi katiçi, filingur filingur, iç çami
Yürümeyen Çocuğun Tedavisi:
Çocuğun annesi yürüyemiyen çocuğunu, bir de anne siftahı olan birini (annesinin ilk çocuğu olan biri) yanına alıp, cuma ezanı okunan bir yere gelir. Hoca ezanı okumaya başlayınca anne siftahı olan kişi euzu besmele çekerek çocuğu yukarı atar ve derki 'Efendi minareye, Allah derman eyleye, bir daha cumaya kadar benim oğlum yürüye' bu sözler ezan bitene kadar devam eder ve çocuğun bir daha ki cumaya kadar yürüyeceğine inanılır.
Karın Ağrısı Duası:
Karnım karnım, içine yılan yavrusu, aldım eğri tahrayı, gittim eğri meşeye, ettum eğri sepeti, eğri sepet su tutmaz, fatmanın karnı ağırmaz, karnı ağırmaz, uğruç uğruç
Yılan Bağlama Duası:
Bu dua okununca yılan hareket edemez. Yılan yılan afiye, yılan gider kafiye, kerpetilen kel dişi , bağladım yılan dişi
Nazar Duası:
Elemtere fiş, fiş, koltık altı sokulmuş. Her kim göz etmişse gözüne bir şiş
KAYNAKÇALAR:
1) Her YönüyleGüneysu RİZE, Hakan Şeker TAVUKÇUOĞLU,1996
2) Rize Kültür Derlemeleri, Rize Halk Eğitim Müdürlüğü Yayınları, 1999
